Wat is de juiste manier om steekschuim nat te maken?

Niet goed nat gemaakt blok oase

Het steekschuim water op laten nemen

Naast het goed vasthouden van de bloemstelen is de belangrijkste functie van het steekschuim om deze bloemstelen en daardoor dus de bloemen goed van water te voorzien. Om dit te kunnen moet het steekschuim doordrenkt zijn met water. En niet zomaar doordrenkt, het moet op alle plekken waar een steel eindigt (en waar deze dus met zijn open cellen in contact is met de cellen van het schuim) goed veel water bevatten. Als je een steel goed in het schuim prikt en hij eindigt bijvoorbeeld precies in een luchtbel, dan doet het steekschuim voor de watervoorziening van die steel helemaal niets. Deze bloemensteel had net zo goed in de lucht kunnen hangen. De kunst is dus om te zorgen dat het steekschuim overal even goed met water gevuld is (en blijft!). Hoe kan je dit het beste doen? Ik laat dat zien aan de hand van een blok steekschuim.

Hoe moet ik een blok steekschuim in het water leggen?

Het steekschuimblok moet goed vol komen met water, dus…. lekker onderdompelen zou je zeggen. Maar niets is minder waar. Kijk maar naar deze foto’s:
oase blok onder water geduwd

(1) Snel onder duwen

Het steekschuim wordt in één keer ondergeduwd en daar enige tijd vastgehouden.
steekschuim blok met luchtbel

(2) Luchtbel!

Na doorsnijden zien we dat er lucht in het steekschuim is blijven zitten.
Zo moet het dus niet. Maar als we het blok zich langzaam vol laten zuigen, ziet het er heel anders uit:
blok oase net in water gelegd

(1) Net in het water

Het steekschuim begint zich langzaam vol te zuigen.

(2) Rustig wachten

Het steekschuim zakt langzaam uit zichzelf.

(3) Bijna onder

Nog even wachten totdat het steekschuim helemaal doordrenkt is.
doorgesneden blok laat volledige doordrenking zien

(4) Door en door nat

Na doorsnijden zien we dat het steekschuim volledig doordrenkt is.
Nu is het blok wel geheel doordrenkt met water.

De oorzaak van de luchtbel

Steekschuim dat je onder duwt krijgt een luchtbel, steekschuim dat je langzaam vol laat zuigen niet. Hoe komt dat? Ik zal dat uitleggen aan de hand van tekeningen van een blok steekschuim.
Schematische voorstelling van een steekschuim blok
Een steekschuim blok (en eigenlijk alle steekschuim) bestaat uit een hele hoop kleine celletjes, die allemaal via kleine kanaaltjes met elkaar in verbinding staan. Het is als het ware een soort driedimensionale honingraat. Je ziet dat in een tweedimensionale, platgeslagen tekening hier weergegeven (tekening1): de zwarte plekjes zijn de verbindingswanden van de cellen, het lichtrode daar tussenin zijn de (nu nog) met lucht gevulde cellen.
tekening van een steekschuim blok

Tekening 1

Voorzichtig op het water leggen
Als we dit blok nu losjes op het water leggen, dan zal het heel langzaam water in de cellen opnemen door alle kleine kanaaltjes.(Tekening 2) Dit kost tijd, het water stroomt langzaam door de kleine kanaaltjes, en de lucht wordt door hoger gelegen kanaaltjes er uit geduwd (Let op de rode pijltjes).
tekening van steekschuim blok in water

Tekening 2

Uit zichzelf laten zinken
Als we het blok nu langzaam uit zichzelf laten zinken, zal het water alleen dan van opzij binnendringen als het blok verder voldoende gevuld is met water. Als het immers in het midden nog niet gevuld is, zal het door zijn geringe gewicht niet dieper zakken. Het water krijgt de tijd om in alle kanaaltjes en cellen door te dringen en de lucht er uit te laten gaan. (Tekening 3)

Tekening 3

Helemaal doordrenkt
Het gehele blok zal zich uiteindelijk keurig en egaal met water vullen. (Tekening 4)
steekschuim heeft zich helemaal volgezogen

Tekening 4

Geforceerd onder duwen

Wat gebeurt er nu als we het blok “helpen” door het onder te duwen?
Zolang het blok nog boven water is
In het eerste begin is het blok nog boven water. Het water zal snel van opzij binnendringen. De lucht zal met moeite uit het binnenste kunnen ontsnappen, omdat er veel lucht uit moet door weinig openingen. (Tekening 5)
blok wordt onder geduwd, het begin

Tekening 5

Het kritieke moment
Het blok is nog net niet helemaaal onder geduwd. Er zijn nog een paar kanaaltjes open waarlangs de lucht kan ontsnappen. Als je verder duwt gaan deze ook dicht en zit de lucht opgesloten. (Tekening 6)

Tekening 6

Een luchtbel zit opgesloten
Als we het blok snel helemaal onder duwen, dan zullen direct de bovenste kanaaltjes en cellen volstromen met water. Deze kanaaltjes zijn zo klein, dat als ze eenmaal gevuld zijn met water, de lucht die er nog uit wil, dit water niet meer weg kan duwen. Er zit een luchtbel opgesloten in het blok, en die komt er niet meer uit. Het blok is voor de watervoorziening van de bloemstelen waardeloos geworden. (Tekening 7)
steekschuim heeft luchtbel in het midden

Tekening 7

Conclusie

Als een kanaaltje in het steekschuim met water gevuld is, kan lucht er niet meer door. Als we het steekschuim overal aan de buitenkant nat maken, bijvoorbeeld door het onder te duwen of onder de kraan te houden, zal daarom de lucht binnenin er niet meer uit kunnen. Er blijft een luchtbel in het steekschuim zitten. De beste manier om steekschuim nat te maken is dus: Leg het steekschuim in het water, en laat het zich altijd door zijn eigen gewicht langzaam volzuigen en zinken. Uiteindelijk zal het nèt wel/nèt niet blijven drijven, dan is het goed vol, zonder lucht.

En andere vormen van steekschuim?

Geldt dit voor alle vormen van steekschuim? Jazeker, alleen moet je bij elke vorm nadenken wat het beste is. Hierbij ga je uit van de hoofdregel: Belangrijk is dat de lucht er uit kan, dat water komt er dan vanzelf wel in. Bedenk hierbij dat nat steekschuim de lucht blokkeert. Dus:
  • Aan alle kanten open blokken, taarten of bollen steekschuim: gewoon rustig in het water leggen en uit zichzelf laten zinken.
  • Ringen, harten, table deco’s, bridy’s, autocorso’s, vormen van steekschuim op plastic ondergrond, etc.: vaak zit de ondergrond hier in de weg. Leg je het op het water met de ondergrond naar beneden dan blijft het drijven, leg je het op zijn kop dan hindert de ondergrond de vrije uitstroom van de lucht. De beste manier is daarom: op de zijkant leggen. In “Hoe maak je steekschuim nat – andere vormen” laten we zien hoe dit gaat. Ook bespreken we daar een manier om grote vormen nat te maken.

Lees meer informatie over steekschuim